Met De dag waarop de DDR mijn moeder meenam heeft
Katrin Behr een belangrijk boek geschreven dat laat zien hoe politieke
beslissingen en misdadige praktijken grootschalige gevolgen kunnen
hebben, en uiteindelijk zelfs hele families kunnen verscheuren.
Op
de vroege ochtend van 6 februari 1972 stormen drie Stasimannen in
lange, donkere jassen het huis van de vierjarige Katrin Behr binnen.
Binnen enkele minuten is haar moeder weggevoerd; Katrin en haar broer
blijven alleen achter.
De twee kinderen belanden in een
kindertehuis, maar niet lang daarna worden ze van elkaar gescheiden:
Katrin wordt geadopteerd door een partijgetrouw nieuw gezin. Haar wereld
is ingestort en ze wacht nog vele jaren tevergeefs op de terugkeer van
haar moeder. Ook haar broer zal ze jarenlang niet meer zien.
Pas als
volwassene, na de Wende, vindt Katrin haar moeder terug. Ze blijkt een
gebroken vrouw, getekend door vele jaren gevangenschap. Moeder en
dochter zijn vreemden voor elkaar geworden; er is een kloof ontstaan die
niet te overbruggen blijkt.
Recensie(s)
Met ongelooflijke precisie heeft Katrin Behr, met haar ghostwriter Peter
Hartl, het verhaal van haar leven opgetekend. Haar levenslot was
verbonden met de DDR-dictatuur. In 1972, toen Katrin vier jaar oud was,
werd haar moeder opgepakt. Zij werd via een kindertehuis ondergebracht
bij een vreemd echtpaar, van wie de moeder trouw partijlid was. Na de
'Wende' van 1989 stortte het systeem in en kon Katrin op grond van
Stasi-dossiers en geholpen door een scherp geheugen, haar
getraumatiseerde jeugd gaan reconstrueren. Langzaam wordt het beeld
gevuld: de stiefmoeder voor wie de partij de echte familie vormde, de
echtgenoot voor wie de huwelijksakte een entreekaartje vormde voor de
eigen carriere, de biologische moeder die ze na de Wende ontmoette, en
de reden van de gevangenneming in 1972. Behr maakt de lezer ook
deelgenoot van haar eigen depressies en trauma's die zij thans
sublimeert met een stichting voor hulp aan adoptieslachtoffers. Hoe
dictatuur levens verwoest, staat zeer leesbaar te boek. Karakters,
huiselijke taferelen en sfeer worden invoelbaar, helder, soms meeslepend
verwoord.
Dr. J.L.G. v. Oudheusden
